مجمع کشورهای صادر کننده گاز سازمانی تازه‌بنیان است که به منظور هماهنگی در تولید، صادرات و کنترل قیمت گاز طبیعی در سطح جهان در ۲۰۰۸ تأسیس شد.
مجمع کشورهای صادر کننده گاز سازمانی تازه‌بنیان است که به منظور هماهنگی در تولید، صادرات و کنترل قیمت گاز طبیعی در سطح جهان در ۲۰۰۸ تأسیس شد.کشورهای عضو این سازمان ۴۲ درصد از تولید و ۷۰ درصد از ذخایر گازی جهان را در اختیار دارند.
ایران، الجزایر، بولیوی، مصر، گینه استوایی، لیبی، نیجریه، قطر، روسیه، ترینیداد و توباگو، امارات و ونزوئلا اعضای اصلی این مجمع هستند و کشورهای هلند، نروژ، عراق، عمان، پرو و آذربایجان به عنوان اعضای ناظر در مجمع کشورهای صادرکننده گاز شرکت می‌کنند.این کشورها ۴۴ درصد از تولید گاز جهان، ٦٧ درصد از ذخایر گازی جهان، ۶۴ درصد از انتقال گاز با خط لوله و ۶۶ درصد از تجارت گاز طبیعی مایع شده (ال ان جی) را در اختیار دارند.
در این نشست بر لزوم افزایش همکاری کشورهای عضو و اتخاذ سیاستهای هماهنگ به منظور افزایش درآمدهای ملی کشورهای عضو این مجمع از محل صادرات گاز طبیعی با توجه به چالشهای پیش روی بازار گاز تاکید شده است .
همچنین بر رد تحریمها و لزوم اقدام‌های هماهنگ کشورها برای مقابله با اعمال تحریمهای یکجانبه از سوی برخی کشورها برعلیه یک یا چند کشور عضو مجمع کشورهای صادرکننده گاز تاکید شد ،زیرا به عقیده کارشناسان این موضوع امنیت عرضۀ گاز طبیعی را با خطر روبه‌رو می کند.
اسحاق جهانگیری معاون اول رییس جمهور در کنار بیژن زنگنه، وزیر نفت به منظور شرکت در چهارمین نشست مجمع کشورهای صادر کننده گاز (GECF)،به بولیوی سفر کردند تا مواضع جمهوری اسلامی ایران را در حوزه های مختلف اقتصادی به ویژه حوزه انرژی گاز مطرح کنند.
شرکت کنندگان در این اجلاس امیدوارند کشورهایی مثل قطر و مصر بتوانند برای منفعت کل این صنعت بر اختلافات اخیر خود غلبه کنند، زیرا این اجلاس درحالی برگزار می‌شود که روابط بین قطر و متحدان گذشته این کشور شامل امارات متحده عربی به شدت تضعیف شده است. در ماه جون عربستان سعودی، امارات متحده عربی، بحرین و مصر روابط دیپلماتیک و اقتصادی خود را با قطر با اتهام حمایت این کشور از تروریسم، قطع کردند،به دنبال این کشورها برخی کشورهای دیگر مثل چاد و سنگال هم روابط خود را با قطر قطع کردند.
که انتظار می‌رود شرکت‌کنندگانی مثل قطر و مصر بتوانند برای منفعت کل این صنعت بر اختلافات اخیر خود غلبه کنند.
طبق اعلام اداره اطلاعات انرژی آمریکا در سال ۲۰۱۵ بزرگترین تولیدکنندگان گاز جهان به ترتیب آمریکا، روسیه، ایران، قطر و کانادا بودند.
جهانگیری در بدو ورود به بولیوی با تاکید بر جایگاه مهم ایران در توسعه سبد انرژی جهان گفت: جمهوری اسلامی ایران در تعیین سیاست ها برای توسعه صادرات گاز و سبد انرژی جهان جایگاه مهمی دارد.
جهانگیری در جمع خبرنگاران افزود: ایران بزرگترین ذخایر گازی دنیا را داراست و از عناصر مهم مجمع کشورهای صادرکننده گاز محسوب می شود.
وی با تاکید براهمیت عرضه، قیمت و امنیت گاز گفت :سال ها پیش در تهران، کشورهای صادرکننده گاز با پیش بینی آینده این منبع انرژی، تصمیم به تشکیل مجمع گازی گرفتند و امروز بعد از گذشت چند سال این مجمع به مرکزی مهم برای تصمیم گیری در زمینه انرژی تبدیل شده است.
جهانگیری اضافه کرد: گاز طبیعی در بین حامل های انرژی فسیلی، پاک ترین و مهمتری انرژی است که نقش آن در آینده سبد انرژی جهان روبه رشد است.
وی با بیان اینکه آمریکای لاتین از اولویت های سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران است، گفت :در حاشیه نشست مجمع کشورهای صادرکننده گاز با مقامهای دولت بولیوی و دیگرکشورها دیدار و گفت و گو خواهیم کرد.
محمدحسین عادلی دبیرکل جی‌یی‌سی‌اف با اشاره به این که عوامل اصلی تاثیرگذار بر بازار انرژی و گاز نشان دهنده این است که دنیا به انرژی بیشتری نیاز دارد و انرژی پاک از همه مهمتر جلوه می کند، تصریح کرد: تا سال ۲۰۴۰ میلادی یعنی ۲۳ سال آینده، یک میلیارد و ۷۰۰ میلیون نفر به جمعیت جهان اضافه می‌شود.
وی با بیان این که میانگین درآمد سرانه دنیا نیز تا سال ۲۰۴۰، ۸۰ درصد افزایش می‌یابد، یادآور شد: جمعیت شهری جهان تا سال ۲۰۴۰ میلادی ۱۰ درصد بالاتر می‌رود و ناوگان خودرویی دنیا از یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون دستگاه به ۲ میلیارد دستگاه خودرو می‌رسد.همه این آمار براساس مدل جهانی گاز نشان می‌دهد که تقاضا برای انرژی و گاز رو به افزایش است و تقاضا برای انرژی اولیه و گاز به ترتیب تا سال ۲۰۴۰، ۳۰ و ۵۳ درصد افزایش می‌یابد.
به گفته عادلی، تقاضا برای گاز طبیعی در سال ۲۰۴۰ میلادی به سمت کشورهای غیرعضو سازمان توسعه و همکاری اقتصادی (OECD) تغییر مسیر می‌دهد.
گسترش تقاضا برای گاز تا سال ۲۰۴۰
دبیرکل جی‌یی‌سی‌اف، تحولات مهمی از جمله توافق نشست تغییرات اقلیمی پاریس (۲۱ Cop) درباره محیط زیست را بر گسترش تقاضا برای گاز در سال ۲۰۴۰ تاثیر گذار دانست و تصریح کرد: تحولات مهم سیاسی و ژئوپلتیک، ظهور صادرکنندگان جدید، ظهور شیل گاز، تبدیل آمریکا از وارد کننده به صادر کننده گاز و سیاستهای انرژی کشورها از جمله عوامل تاثیرگذار بر بازار گاز هستند که از یک سو چالش و از سوی دیگر فرصت ایجاد می‌کند.
عادلی با بیان این که در نخستین سمینار مجمع کشورهای صادرکننده گاز درباره موضوع بازار گاز در آمریکای لاتین مباحث مهمی مطرح شد، ادامه داد: در این مباحث عنوان شد که گاز در آمریکای لاتین آینده خوبی دارد.
وی افزود: رئیس شرکت نفت و گاز بولیوی در این سمینار اظهار کرد که این کشور خواهان افزایش ظرفیت تولید گاز و در پی آن افزایش صادرات به آرژانتین، برزیل و پاراگوئه است. این در حالی است که پاراگوئه بیشتر روی انرژی آب متمرکز است، اما درصدد است که با همکاری بولیوی به‌سوی افزایش مصرف گاز حرکت کند، از سویی دیگر مدیرعامل شرکت نفت و گاز آرژانتین از برنامه این کشور آمریکای جنوبی برای افزایش تولید گاز و در عین حال تداوم واردات گاز از بولیوی خبرداد.
ضرروت تقسیم ریسک میان فروشنده و خریدار گاز
دبیرکل جی‌یی‌سی‌اف اظهار کرد: مدیرعامل شرکت ملی نفت الجزایر (سوناتراک) در نخستین سمینار مجمع کشورهای صادرکننده گاز ضمن ارائه گزارشی از آخرین وضع صادرات این کشور، درباره قرارداد بلندمدت صادرات گاز و ضرورت تقسیم ریسک میان فروشنده و خریدار سخنرانی و اعلام کرد: ۶۰ درصد گاز تولیدی این کشور با خط لوله و به صورت ال‌ان‌جی صادر می‌شود.
عادلی به سخنرانی یکی از مدیران ارشد شرکت انگلیسی-هلندی شل اشاره کرد و گفت: وی اظهار کرد که پس از سقوط قیمت نفت در سال ٢٠١٤ شرکتهای نفتی مجبور شدند در بخش مالی بازنگری کنند و هزینه‌های خود را کاهش دهند، برای نمونه شل توانسته است هزینه تولید خود را در خلیج مکزیک ٦٠ درصد کاهش دهد.
دبیرکل مجمع کشورهای صادرکننده گاز تصریح کرد: در این سمینار، تعدادی از سخنرانان درباره مزایای گازطبیعی به عنوان انرژی پاک و انرژی قرن بیست و یکم مفصل صحبت و استدلال کردند انرژی تجدیدپذیر نظیر باد و خورشیدی به تنهایی نمی توانند به‌عنوان یک انرژی پایدار باشند بلکه نیاز به انرژی مکمل دارند که گاز می‌تواند پشتیبان خوبی برای این نوع انرژی‌ها باشد.
گاز تنها یکی از محورهای تعامل در اجلاس جی یی سی اف است
امیرحسین زمانی نیا معاون امور بین الملل و بازرگانی وزیر نفت، گفت: اجلاس سران کشورهای صادرکننده گاز علاوه بر اینکه فرصتی را برای تبادل نظر در حوزه گاز فراهم می کند، امکان تعامل کشورهای حاضر را در دیگر زمینه ها نیز ایجاد می کند.
معاون امور بین الملل و بازرگانی وزیر نفت، با بیان اینکه از سطح شرکت کنندگان در این اجلاس راضی است،گفت: در این اجلاس هشت رئیس جمهوری حضور دارند و وزیر امور خارجه هلند نیز که تاکنون حضور نداشته به عنوان ناظر شرکت کرده است.
امیرحسین زمانی نیا، افزود: با توجه به سطح شرکت کنندگان در این اجلاس، درباره موارد مهم دیگری نیز بحث و تبادل نظر می شود.
وی، تاکید کرد: علاوه بر مباحث گاز، مسائل عمده دیگری نیز وجود دارد و این فرصتی است که از طریق «برجام» به دست آمده است.
وی، در ادامه به حضور رئیس جمهوری ترکمنستان در این اجلاس اشاره کرد و گفت: هم اکنون همکاری زیادی با این کشور فعال در تجارت و صادرات گاز داریم و امیدواریم این همکاری ها توسعه یابد.
معاون امور بین الملل و بازرگانی وزیر نفت، با تاکید بر اینکه این مجمع در حوزه قیمت گذاری گاز فعالیتی انجام نمی دهد، گفت: امیدواریم در آینده این مجمع به بلوغ کامل رسیده و به تدریج بتواند در زمینه های عرضه و قیمت هماهنگی هایی انجام دهد.
تدوین اهبرد بلندمدت مجمع کشورهای صادرکننده گاز، تهیه چشم انداز جهانی گاز، تصویب ایجاد موسسه تحقیقات گاز الجزایر و انتشار سالنامه آماری از جملۀ اقدامات انجام شده در دوره دبیرکلی عادلی است.